“کاروان شهید رفت از پیش – وان ما نیز رفته می اندیش/ از شمار دو چشم یک تن کم- وز شمار خرد هزاران بیش
به خدا بسیار مشکل است در سوگ مرگ دوستی فاضل و اندیشمند صحبت کردن؛ اما اگر یادآوری‌ها را لحاظ نکنیم نه قدر فضل و فضیلت را شناخته‌ایم و نه فاضل را احترام نهاده‌ایم که خود مصیبتی است دردناک و غیر قابل پذیرش” (برگرفته از متن سخنرانی استاد فریدون نوزاد در مراسم دومین سالگرد استاد دکتر محمود بهزاد)
استادمي گفت: با بي هنري تمام در شبي از ساليان دور اين محله ( درویش) با قدمت 200ساله بدست استاندار وقت تخريب شد و جايش خياباني کشيده شد که نامش را به نام استاندار ” سام ” نهادند.

در سال 1301 در محله ی درویش رشت به دنیا آمد و تحصيلات ابتدايي تا سه سال نخست متوسطه را در دبيرستان شاپور  و قاآني رشت و سه ساله دوم را در تهران دبيرستان نظام گذراند. تئاتر را از متوسطه و سال ۱۳۱۶ آغاز کرد و سال‌های 1319 تا 1332 به جد تئاتر را پي گرفت، و به علت ذوق و شوقی که داشت در نمایش های دبیرستانی شرکت می نمود و نخستين کسي بود که کتاب ” تاريخ تئاتر گيلان ” را در سال 28- 29 را به قلم سرشت و تا اواخر دهه 50 اين کتاب از کتابهاي مرجع هنري بود.

بعد از مدتی در شرکت هنر و سپس در استودیو درام رشت نام نویسی کرد و پس از تعطیلی در کلاس تئاتر استاد دریابیگی و جلساتی هم در کلاس تئاتر استاد نوشین شرکت نمود و برای افزودن بیشتر معلومات هنری خود در کلاس تئاتر پرفسور داویدسن حضور پیدا کرد. اثر “در راه مکه” از تألیفات وی در این دوران است.
نخستین کتاب وی ، نمایشنامه ” در راه مکه ” یا شهادت خواجه نظام الملک در سالهای ۲۲-۲۳ نوشته شده است.
نامه های خان احمد خان گیلانی ، تاریخ جراید و مجلات گیلان از آغاز تا عصر انقلاب ، نقش احسان الله خان در جنبش جنگل از کتابهای وی است و ارزشمندترین آنها فرهنگ ” گیله گپ ” است . گیله گپ حاصل ۴۵سال تلاش اوست.

اشتياق به سياست و امور اجتماعي وي را به سمت شناخت رهبران نهضت ها سوق داده است. اين موضوع وي را برآن داشت تا مطالعه در رابطه با زندگي ميرزا کوچک جنگلي را آغاز نمايد. وی جزو نخستين افرادي بود که در سال 22 يا 23 زماني که استخوانهاي ميرزا را در محله ي سليمان داراب رشت به خاک سپردند در آن مکان سخنراني نمود.

استاد فریدون نوزاد در سال ۱۳۳۲ صاحب امتیاز روزنامه انسان سوسیالیست شد و پس از کودتای شوم ۱۳۳۲ امتیاز آن لغو گردید. فریدون نوزاد زمانی هم سردبیر هفته نامه صفدر بود .
فریدون نوزاد به عنوان کارمند بانک  تجارت استان گیلان مشغول کار گردید و پس از دوران خدمتش نیز صرفا به پژوهش و نویسندگی روی آورد.
وی را اگر در مراسمی می دیدید، یقین می داشتید که صاحب مجلس از جمله افرادی هستند که به نوع بشر و مردم احترام قائل‌ است و شخصیت مورد تایید استاد هستند.

برخی از آثار

چهل تکه –  تاریخ نمایش در گیلان –  لغتنامهٔ گیل گب –  نامه‌های خان احمد خان گیلانی –    نقش احسان الله خان در نهضت جنگل.
البته نقدهای زیادی بر کتابهای این استاد گیلانی شده است که از این بین می توان به کتاب ریا کاران و ستم کاران تالیف محمد حسین خدایاری، نقدی بر کتاب تاریخ نمایش در گیلان به قلم محمود نیکویه در مجله کادح، نقدی توسط آرش شعاع شرق در روزنامه آوای شمال و گلچین امروز و… اشاره داشت

 آثار آهنگین استاد نوزاد که مورد توجه خوانندگان و آهنگسازان قرار گرفته به شرح زیر است:

۱-در آتش انتظار با صدا و آواز اسدالله خان رفیع سمیعی در چهار گاه

۲-نغمه جوانی با آهنگ و صدای اسدالله خان رفیع سمیعی در ابوعطا

۳-فراق یار با آهنگ شادروان کیهان دیوان بیگی و صدای اسدالله سمیعی در دشتی

۴-نازنین با آهنگ کیهان دیوانبیگی و صدای پروین تمجیدی

۵- یار سفر کرده با آهنگ دیوانبیگی در ابوعطا

۶-خداحافظی با آهنگ مرحوم اسماعیل امیر عطایی در دشتی مرحوم ایرج افشار ایران شناس برجسته با استاد نوزاد مراودات فراوانی داشته اند.

الحق باید گفت استاد نوزاد به تنهایی یک سازمان گیلان شناسی بودند همانطور که استاد غلامحسین کزازی یک فرهنگستان ادب.

 متاسفانه هم‌چون دیگر فرهیختگان کشور و استان گیلان این انسان وارسته در زمان حیاتشان به اندازه لازم مورد سپاسگزاری قرار نگرفت!
در پایان این یادنامه، از نوشته‌های خود استاد در مراسم دومین سال‌گرد درگذشت دکتر محمود بهزاد بهره‌می برم تا مسیر پاسداشت اندیشه های این انسان فرهیخته را  زنده داریم:
بنازم به بزرگ‌مردی که می دانست چنین کنند بزرگان چو کرد که باید کار…
روانش از رحمت بیکرانه ی دادار دادگر برخوردار باد.