سرقت ادبی یا علمی Plagiarism چیست

📕📗سرقت ادبی یا علمی Plagiarism چیست⁉️

سرقت ادبی/علمی عبارت است از گرفتن کلمات، ایده‌ها(پیشنهاد) یا اطلاعات دیگران و ارائه آنها به عنوان اثری از خود است.
در حالی که بسیاری از دزدان ادبی/علمی این کار را بسیار عمدی انجام می‌دهند، انجام آن به سادگی از طریق عدم استناد مناسب نیز امکان پذیر است.(1)
🖍این کار یک تلاش مجرمانه است و مشمول قوانین کیفری در ایران می‌شود.😳

🖌" این سرقت می‌تواند از طریق کپی‌برداری مستقیم، تقلید در سبک نگارش، دست بردن در یک نوشته و ایجاد تغییر و تحریف در آن از سوی مترجم یا ویراستار یا نویسنده‌ای دیگر، استفاده از نقل قول‌ها و مطالب در اثر خود بدون ذکر منبع، کپی کردن ایده و درون‌مایه یک نوشته، استفاده از نام یک برند یا عنوان یا طرق دیگر اتفاق بیفتد." (2)

✍️آیا با درج منابع در انتهای مقاله یا کتاب می‌توان از خطر جرم سرقت ادبی در امان ماند❓
خیر!
هنگامی که از کارهای دیگران بهره‌برداری می‌کنید، مهم است که به طور شفاف و درست به آن محتوا استناد کنید تا نشان دهید که کار اصلی شما نیست. "نقل‌قول‌ها" همچنین نشان می‌دهد که کار پژوهشی مناسبی انجام داده‌اید و از متون مناسب برای تکلیف خود بهره‌برداری کرده‌اید.

🖌جایی که همه چیز دشوارتر و خطرناک‌تر می‌شود زمانی است که فرد تلاش می‌کند به رفرانس استناد کند اما این کار را اشتباه انجام می‌دهد! از استفاده ساده از سبک "نقل قول" اشتباه به جای فرم درست آن ( " " - « » ) گرفته تا پاورقی دادن بخشی که مستقیم از رفرانس برداشته شده است، اما "نقل قول" نشده است. یعنی در شرایطی که استناد نه درست است و نه کامل، به یقین چنین کاری را همچنان می‌توان سرقت ادبی دانست.
👈به عنوان نمونه:
اگر از یک قطعه استفاده می‌کنید و آن را نقل نمی‌کنید، مهم نیست که منبع را ذکر کرده باشید، زیرا فقط برای اطلاعات اعتبار داده‌اید، نه به واژه‌هایی که از آن رفرانس گرفته‌اید.(1)
✳️☯️ سخن کوتاه
سرقت ادبی در مورد این است که آیا در تهیه یک اثر به درستی استنادها صورت گرفته است یا نه. در حالی که نقض حق چاپ و کپی‌رایت بر استفاده از اثر اصلی متمرکز است. بیشتر سرقت‌های ادبی که حق کپی‌رایت را نقض می‌کنند احتمالاً به درستی استناد شده‌اند!

✅ مجازات انواع سرقت ادبی
در صورتی که در چارچوب قانون مطبوعات مصوب ۱۳۶۴ (اصلاح ۱۳۷۹) باشد، طبق تبصره 2 ماده 6 قانون مطبوعات ،
1) مجازات سرقت ادبی مطابق ماده‌ی ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی به عنوان مجازات نشر اکاذیب تعیین شده است (معادل حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا هفتاد و چهار ضربه )؛
2) و در خارج از قانون مطبوعات نیز، مطابق قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان (مصوب ۱۳۴۸) طبق مواد 23 و 24 مجازات خواهد داشت.

3) همچنین در ماده‌ی ۳۳ قانون اصلاح قانون مطبوعات (مصوب ۱۳۷۹) بیان شده است که
«هرگاه درانتشار نشريه، نام ياعلامت نشريه‌ی ديگری ولو با تغييرات جزئی تقليد شود و به‌طوری كه برای خواننده امكان اشتباه باشد، از انتشار آن جلوگيری و مرتكب به حبس تعزيری شصت و يك روز تا سه ماه و جزای نقدی از يك ميليون (۱۰۰۰۰۰۰) ريال تا ده ميليون (۱۰۰۰۰۰۰۰) ريال محكوم می‌شود. تعقيب جرم و مجازات منوط به شكايات شاكی خصوصی است.»
4) همچنین برای دانشگاهیان نیز تابع قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی مصوب 08/06/1396 بوده که جرایم خاص خود را به همراه دارد😱

🥺نمونه‌هایی از محکومیت‌های بین‌المللی:

1) در سال 2012 در هند، معاون سابق دانشگاه دهلی، دیپاک پنتال ، به اتهام سرقت علمی در تحقیقات یکی از همکارانش به زندان افتاد .
2) در همان سال، یک استاد لهستانی به دلیل سرقت ادبی در یک کتاب بر اساس قانون کپی رایت کشور تا سه سال زندان محکوم شد .
3) در ایران هم پرونده‌های زیادی وجود دارد که متاسفانه به دلیل اعلان نشدن در رسانه‌ها یا محافل صنفی، نقش بازدارندگی‌شان دیده نمی‌شود.

تاریخ انتشار 3 دی ماه 1401

📗هیچ چیز گران‌تر از ندانستن نیست